Phương án này đã được Bộ Tài chính thống nhất trình lên Chính phủ trong tờ trình sửa đổi một số điều của Nghị định số 126 quy định chi tiết Luật Quản lý thuế.
Từ năm ngoái đến nay, Bộ đã soạn thảo và lấy ý kiến về việc quản lý thuế với hộ cá nhân, kinh doanh, bao gồm việc thu thuế người kinh doanh trên sàn thương mại điện tử. Bộ từng đưa ra phương án tất cả sàn thương mại điện tử phải nộp thuế thay người bán để tránh thất thu thuế, song nhận được nhiều ý kiến phản biện từ giới trong ngành.
Tiếp thu một số ý kiến từ doanh nghiệp, Bộ Tài chính chia các sàn thương mại điện tử thành hai loại, hoặc là sàn có chức năng đặt hàng trực tuyến hoặc không có chức năng đặt hàng. Theo đó, nghĩa vụ của hai loại sàn này cũng khác nhau.
Các sàn Chotot, Batdongsan... không tham gia trực tiếp vào giao dịch mua bán (chỉ là đăng tin mua bán hàng hóa và dịch vụ) dự kiến không phải khai, nộp thuế thay người tham gia, do họ không thể kiểm soát và cũng không có thông tin doanh thu, tài khoản ngân hàng, căn cước công dân, mã số thuế, địa chỉ người bán.
Tuy nhiên, với những sàn có chức năng mua hàng trực tuyến như Shopee, Lazada, Tiki..., Bộ Tài chính vẫn giữ quan điểm họ phải kê khai và nộp thuế thay cho người bán trên sàn.
Hiệp hội thương mại điện tử từng phản biện đề xuất này do lo ngại chủ sở hữu sàn thương mại điện tử không đủ năng lực để khai và nộp thuế thay cho người bán. Ngoài ra, việc này cũng sẽ làm tăng chi phí cho các sàn khi phải thực hiện theo yêu cầu của cơ quan thuế.
Về vấn đề này, Bộ Tài chính cho rằng, mọi hoạt động mua bán, từ khâu đặt hàng, vận chuyển, thanh toán, giải quyết khiếu kiện về hàng hóa, dịch vụ,... đều được thực hiện thông qua sàn và người mua hàng chỉ thực hiện các giao dịch thông qua sàn.
Bộ Tài chính khẳng định "sàn có chức năng đặt hàng trực tuyến có thể khai thuế thay, nộp thuế thay người bán một cách thuận lợi, đầy đủ", do những đơn vị này tham gia trực tiếp, đóng vai trò quyết định với từng giao dịch mua bán và nắm được doanh thu của cá nhân kinh doanh.
Quy định sàn kê khai và nộp thuế thay, theo Bộ, không trái quy định hiện hành tại các luật thuế. "Sàn có chức năng đặt hàng trực tuyến khai và nộp thuế thay người bán" là phương án tối ưu để quản lý thuế, góp phần cải cách thủ tục và giảm đầu mối kê khai. Thay vì hàng trăm nghìn cá nhân trực tiếp khai thuế thì chỉ cần một đấu mối là sàn thương mại điện tử, Bộ Tài chính lập luận.
Với sự phát triển của kinh tế số, kinh doanh trên sàn thương mại điện tử ngày càng phổ biến. Tổng cục thuế kiểm tra thực tế tại ba sàn thương mại điện tử lớn cho thấy, năm 2020, Shopee có khoảng 210.000 cá nhân kinh doanh, Tiki có hơn 8.800 cá nhân kinh doanh, Voso có hơn 3.210 người. Ước tính với 100 sàn thương mại điện tử đang hoạt động, số cá nhân kinh doanh trên sàn phải lên tới hàng trăm nghìn người.
Quỳnh Trang