Đó là các vấn đề cần ưu tiên trong hợp tác kinh tế số Việt Nam - Hoa Kỳ mà ông Nguyễn Quang Đồng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) đã đưa ra trong lần thứ 4 tham gia với vai trò diễn giả tại phiên thảo luận về Kinh tế số của Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2022, diễn ra mới đây.
Tại phiên thảo luận, ông Đồng đã đưa ra các đánh giá chung về tình hình kinh tế Việt Nam 5 năm qua và khuyến nghị chính sách thúc đẩy hợp tác kinh tế số giữa 2 quốc gia.
Đánh giá về tình hình kinh tế của Việt Nam trong 5 năm vừa qua, ông Đồng nhấn mạnh 2 điểm nổi bật. Thứ nhất, công nghệ số và kinh tế số từ chỗ từ chỗ là khái niệm mới mẻ ở Việt Nam, đã trở thành khu vực đóng vai trò quan trọng, có tiềm năng trở thành động lực tăng trưởng mới cho Việt Nam.
Thứ hai, các lãnh đạo Việt Nam đạt được đồng thuận quan trọng rằng không gian số là không gian không có "biên giới", và do đó, kinh tế số Việt Nam phải trở là một phần của "không gian mạng" toàn cầu.
"Điều này hàm ý rằng, trong ‘không gian’ đó, dòng chảy dữ liệu an toàn và tự do là ‘mạch máu’ của giao dịch số, nuôi dưỡng nền kinh tế số. Các vấn đề phát sinh của kinh tế số như bảo vệ dữ liệu cá nhân; thống nhất các tiêu chuẩn cho dịch vụ số, thuế cho dịch vụ xuyên biên giới, an toàn và an ninh thông tin, quản lý tác động tiêu cực của công nghệ mới (ví dụ đạo đức của trí tuệ nhân tạo)… đều phải xử lý trong khuôn khổ toàn cầu chứ không thể bó hẹp trong nước. Do đó, cần đi sâu vào hoàn thiện xử lý các vấn đề pháp lý nêu trên dựa vào tầm nhìn và cách tiếp cận toàn cầu" - Viện trưởng IPS phân tích.
Trong bối cảnh như vậy, có 2 vấn đề cần được ưu tiên trong hợp tác kinh tế số Việt Nam - Hoa Kỳ. Ưu tiên thứ nhất là các doanh nghiệp hai bên tăng cường để khai thác các lợi thế của nhau trong chuỗi giá trị dịch vụ số toàn cầu. Để làm được điều này, ưu tiên thứ hai là thiết lập các khuôn khổ pháp lý (regulations) và tiêu chuẩn (stardards) cho thương mại, dịch vụ số và các công nghệ mới (emerging technology).
Viện trưởng Viện IPS nhấn mạnh, trong phát triển kinh tế số, doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ về cơ bản có lợi ích tương hỗ nhau chứ không phải là cạnh tranh. Thế mạnh của doanh nghiệp Hoa Kỳ là cung cấp các nền tảng số (platform) hoạt động trên phạm vi toàn cầu (như Google, Meta, Amazon, Apple,…). Đây chính là "kênh phân phối", là "chợ toàn cầu" hiệu quả để doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ "xuất khẩu" các dịch vụ, sản phẩm của mình ra toàn cầu.
Trong vòng 5 năm qua, dù có những bất đồng và tranh luận về chính sách đối trong lĩnh vực công nghệ số liên quan đến thuế, cạnh tranh công bằng, kiểm soát việc cung cấp dịch vụ nội dung xuyên biên giới nhưng điểm tích cực là hai bên đã thảo luận cởi mở và xây dựng để xử lý những vướng mắc này, đặc biệt trong vấn đề về chính sách lưu trữ dữ liệu số của người dùng internet Việt Nam; về xử lý thông tin gây nguy hại cho người dùng trên môi trường mạng, về dịch vụ VOD,... Đây là nền tảng để trong giai đoạn tới, doanh nghiệp của hai quốc gia sẽ đi sâu vào hợp tác trên cơ sở khai thác lợi thế của hai bên.
Hội nghị thượng đỉnh kinh doanh Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2022 do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội (AmCham) và Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Washington (US Chamber) phối hợp tổ chức.
Tham dự hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến có Đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ về biến đổi khí hậu John Kerry, lãnh đạo các bộ, ngành, đại diện cấp cao nhiều tập đoàn lớn của Hoa Kỳ, các hiệp hội, ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp hai nước.
Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận về những vấn đề trọng tâm: Thúc đẩy tăng trưởng và đổi mới trong tương lai thông qua kinh tế số và sáng tạo; đáp ứng nhu cầu phát triển năng lượng để thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai của Việt Nam; thúc đẩy đầu tư bền vững và các chính sách ổn định để tạo động lực cho sự phục hồi kinh tế.
Các đại biểu tin tưởng rằng, xu hướng tăng trưởng thương mại và đầu tư giữa hai nước sẽ tiếp tục được duy trì. Những giải pháp để tháo gỡ khó khăn và các vấn đề chính được nêu tại hội nghị sẽ giúp cải thiện môi trường kinh doanh nhằm tăng cường sức mạnh cho khu vực tư nhân, góp phần phát triển kinh tế-xã hội, thu hút thêm đầu tư và thúc đẩy thịnh vượng tại Việt Nam.
