Ứng dụng AI vào quản lý thuế
 |
| Cơ quan thuế sẽ ứng dụng nhiều công nghệ mới trong quản lý rủi ro thuế. (Ảnh minh họa: Internet) |
Quản lý rủi ro là phương pháp quản lý thuế hiện đại và phổ biến trên thế giới. Tại Việt Nam, quản lý thuế theo cơ chế rủi ro đã được quy định Luật Quản lý thuế số 38 và và Thông tư 31/2021/TT-BTC quy định về áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế.
Theo đánh giá, áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế là phù hợp với tình hình thực tế, yêu cầu cải cách, hiện đại hoá hệ thống thuế tại Việt Nam hiện nay.
Các công nghệ mới sẽ được ứng dụng mạnh mẽ trong quy trình, nghiệp vụ quản lý rủi ro. Theo đó, ứng dụng CNTT thực hiện việc kết nối, tiếp nhận thông tin từ các nguồn dữ liệu, điện tử hoá những biện pháp, kỹ thuật quản lý rủi ro dựa trên bộ tiêu chí, chỉ số được ban hành để phân tích, đánh giá.
Việc áp dụng quản lý rủi ro theo quy định mới có một số điểm khác so với trước đây. Chẳng hạn, khâu đánh giá, phân loại mức độ tuân thủ pháp luật thuế và rủi ro người nộp thuế sẽ được thực hiện tự động và bổ sung phương pháp đánh giá theo phương pháp học máy thay vì chỉ dựa vào đánh giá của chuyên gia. Điều này sẽ giúp việc đánh giá, phân loại được linh hoạt hơn và tăng độ chính xác.
Việc phân luồng người nộp thuế theo các hành vi sẽ giúp cơ quan quản lý phân bổ nguồn lực hợp lý, giảm bớt áp lực về khối lượng công việc, chỉ tập trung nguồn lực vào người nộp thuế không tuân thủ hay các lĩnh vực rủi ro. Đồng thời, tạo điều kiện để người nộp thuế tự nguyện tuân thủ tốt quy định của pháp luật về thuế và quản lý thuế.
Dữ liệu được quản lý tập trung
Theo quy định, thông tin quản lý rủi ro được thu thập từ các nguồn thông tin bên trong và bên ngoài cơ quan thuế (bao gồm cả thông tin từ nước ngoài) theo quy định của pháp luật và được quản lý tập trung.
Ứng dụng quản lý rủi ro, cơ sở dữ liệu về người nộp thuế được xây dựng, quản lý tập trung tại Tổng cục Thuế. Các thông tin làm cơ sở đánh giá rủi ro được cập nhật đầy đủ, chính xác, kịp thời nhờ việc kết nối trao đổi thông tin với các hệ thống xử lý dữ liệu điện tử thuế và hệ thống thông tin dữ liệu liên quan.
Trường hợp hệ thống bị sự cố hoặc lỗi đường truyền, việc cập nhật, tích hợp, xử lý, lưu trữ thông tin trên hệ thống được thực hiện ngay khi sự cố, lỗi hệ thống được khắc phục.
Tổng cục Thuế quy định cụ thể trách nhiệm của đơn vị, công chức thuế các cấp trong việc xây dựng, quản lý, vận hành, cập nhật, khai thác, sử dụng ứng dụng quản lý rủi ro phù hợp với từng lĩnh vực hoạt động nghiệp vụ thuế. Đồng thời, áp dụng những biện pháp quản lý nhằm đảm bảo an toàn, bảo mật dữ liệu, an toàn máy tính và an ninh mạng theo quy định của pháp luật.
Theo quy định mới, cơ quan thuế sẽ công khai các tiêu chí đánh giá tuân thủ pháp luật thuế, giám sát trọng điểm đối với người nộp thuế có dấu hiệu vi phạm. Việc phân loại doanh nghiệp tương ứng với 4 mức độ: tuân thủ cao, tuân thủ trung bình, tuân thủ thấp và không tuân thủ.
Bên cạnh đó, người nộp thuế được đánh giá rủi ro tổng thể và phân loại theo 5 hạng, từ người nộp thuế rủi ro rất thấp đến người nộp thuế rủi ro rất cao.
Căn cứ kết quả phân tích rủi ro bằng ứng dụng công nghệ thông tin hoặc rủi ro từ phân tích nghiệp vụ, thông tin từ thực tế công tác quản lý thuế, cơ quan thuế sẽ xác định nội dung, phạm vi thanh tra, kiểm tra thuế.
Duy Vũ
