Anh Đỗ Trường Thọ vận hành hệ thống Đài truyền thanh xã Cao Xá, huyện Lâm Thao qua 1 chiếc máy tính hoặc điện thoại thông minh kết nối Internet. (Ảnh: phutho.gov.vn)
Trong những năm qua, hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ đồng bào dân tộc thiểu số nói chung và ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng nói riêng trên trên điạ bàn tỉnh Phú Thọ đã được các cấp chính quyền đặc biệt quan tâm. Đến nay, 100% các xã, phường, thị trấn đã có đường cáp quang đến trung tâm và các khu dân cư, tỷ lệ gia đình được xem truyền hình tại các xã có đồng bào dân tộc thiểu số đạt 100%, tỷ lệ hộ gia đình được nghe phát thanh cơ sở đạt 95%, giúp đồng bào dân tộc thiểu số kịp thời cập nhật các thông tin thời sự, các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương.
Theo đánh giá của Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Phú Thọ, ứng dụng công nghệ thông tin được triển khai đến vùng sâu, vùng xa đã có hiệu quả tích cực, đặc biệt trong một số lĩnh vực như: Nông nghiệp, Tài nguyên và Môi trường, Y tế, Giáo dục... Một số mặt hàng nông sản trên địa bàn tỉnh đã có trang thông tin điện tử, bán hàng trên các trang thương mại điện tử (giaothuong.net.vn, voso.vn,…), các sản phẩm như: Bưởi Đoan Hùng, Thịt chua Thanh Sơn, gạo nếp gà gáy Mỹ Lung…hỗ trợ người dân, đặc biệt là bà con đồng bào dân tộc thiểu số đưa sản phẩm của địa phương mình ra thị trường trong và ngoài nước.
Một số mô hình hay, có hiệu quả cao trong ứng dụng công nghệ thông tin trên thiết bị di động, hệ thống truyền thanh thông minh đã được triển khai thử nghiệm để hỗ trợ, nâng cao hiệu quả công tác phổ biến đường lối chính sách, pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số. Bước đầu, các mô hình này đã mang lại hiệu quả tích cực, đổi mới nội dung hình thức, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền. Trong thời gian tới, các mô hình này sẽ được tiếp tục nhân rộng, là cơ sở tăng cường công tác truyền thông, phổ biến kiến thức, hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh trật tự.
Cũng theo Sở Thông tin và Truyền thông Phú Thọ, công tác quản lý nhà nước về dân tộc tiếp tục được tỉnh Phú Thọ quan tâm, nâng cao về mọi mặt. Trong đó, các nền tảng hạ tầng, ứng dụng, cơ sở dữ liệu, nguồn nhân lực, đảm bảo an toàn an ninh thông tin, đặc biệt cơ chế quản lý được các cấp, các ngành thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả. 100% cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước được trang bị các trang thiết bị công nghệ thông tin, ứng dụng phần mềm công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý, điều hành.
Cùng với đó, hệ thống mạng nội bộ các cơ quan đảm bảo an toàn thông tin, kết nối vào hệ thống mạng diện rộng của tỉnh. Các ứng dụng về quản lý điều hành, gửi nhận văn bản điện tử, cung cấp dịch vụ công trực tuyến…được triển khai hiệu quả, liên thông từ tỉnh đến huyện, xã. 100% các cơ quan, đơn vị có cán bộ chuyên trách, phụ trách về CNTT.
Thực tế, một số ứng dụng chuyên ngành về công tác dân tộc được các cơ quan, đơn vị triển khai có hiệu quả. Tỉnh Phú Thọ đã triển khai và thường xuyên cập nhật dữ liệu vào hệ thống thông tin thực trạng kinh tế - xã hội của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh tại địa chỉ http://thongkedantoc.vn.
Thực hiện Quyết định số 414/QĐ-TTg ngày 12/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án "Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo an ninh trật tự vùng đông bào dân tộc thiểu số Việt Nam giai đoạn 2019-2025", hoạt động đào tạo, nâng cao trình độ về công nghệ thông tin cho cán bộ, công chức làm việc trong lĩnh vực dân tộc và đồng bào dân tộc thiểu số được các cấp, các ngành tại Phú Thọ quan tâm thực hiện. UBND các huyện, thành, thị thường xuyên phối hợp với các trường đại học mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng kiến về công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo các xã, thôn, bản đồng bào dân tộc thiểu số. Qua đó, trên 1000 lượt cán bộ, công chức đã được tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn và dài hạn về ứng dụng công nghệ thông tin, an toàn an ninh thông tin.
Tại các trường Trung học cơ sở, Trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh đã đưa bộ môn tin học vào giảng dạy để nâng cao khả năng tiếp cận công nghệ thông tin của học sinh, đặc biệt là các đối tượng học sinh vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.
Trang thông tin điện tử các huyện có đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đã đăng tải đầy đủ thông tin về thời sự, kinh tế - chính trị, phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phương trở thành cầu nối giúp nhân dân tiếp cận thông tin chính xác, kịp thời. Đây cũng là một trong những kênh tuyên truyền, giáo dục, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số...
Mặc dù đạt được khá nhiều mặt công tác ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, song tỉnh Phú Thọ cũng gặp phải một số khó khăn, vướng mắc. Có thể kể đến cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông chưa được đầu tư xây dựng đầy đủ và đồng bộ, hạn chế khả năng tiếp cận, truy cập và khai thác thông tin trên Intenet của đồng bào dân tộc thiểu số.
Năng lực quản lý, trình độ tin học của một bộ phận cán bộ, công chức, nhất là ở cấp cơ sở còn hạn chế do vậy làm ảnh hưởng đến quá trình ứng dụng và phát triển CNTT phục vụ đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn một số huyện miền núi.
Đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều rào cản về tiếp cận ứng dụng công nghệ thông tin như: đời sống của một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn; tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số có máy tính kết nối Internet còn thấp, một số nơi chưa có sóng điện thoại; các chương trình dự án, kinh phí đầu tư chủ yếu tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng. Ngoài ra, ngân sách chi cho lĩnh vự công nghệ thông tin còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu đầu tư cho ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin của tỉnh Phú Thọ.
Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Phú Thọ kiến nghị, Ủy ban Dân tộc tiếp tục quan tâm, tham mưu với Chính phủ triển khai các chương trình, dự án hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận thông tin, phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh quốc phòng. Đồng thời, đề nghị Ủy ban Dân tộc quan tâm, hỗ trợ tỉnh Phú Thọ trong công tác triển khai xây dựng Hệ thống thông tin dữ liệu về công tác dân tộc tỉnh Phú Thọ. Hướng dẫn triển khai kết nối, tích hợp chia sẻ dữ liệu dân tộc với các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu của tỉnh phục vụ công tác quản lý nhà nước của tỉnh.
