Gỡ "nghẽn" để sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 4

Số dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được cung cấp còn ít, tỷ lệ người dùng thấp đang gây cản trở cho quá trình hiện đại hóa nền hành chính. 

Nhiều người dân chưa thấy lợi

Phải mất hơn một tuần vừa tự mày mò, hỗ trợ nhau, hơn 30 phụ huynh của một lớp học sinh tiểu học mới hoàn thành việc đăng ký tờ khai đề nghị cấp thẻ bảo hiểm y tế qua ứng dụng VssID của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam. Mặc dù các thao tác thực hiện đều có hướng dẫn nhưng nhiều phụ huynh lớn tuổi, phụ huynh ít dùng các thiết bị công nghệ đều gặp khó, phải làm đi làm lại hoặc nhờ người cài đặt giúp. 

Đây là ví dụ cụ thể về một ứng dụng phổ biến, dễ sử dụng trên môi trường internet. Trong khi đó, để sử dụng dịch vụ công trực tuyến trên các cổng dịch vụ công, các cơ quan, đơn vị cung cấp thủ tục hành chính (TTHC) đòi hỏi người dùng phải khá thành thạo trong thao tác, nhớ được chính xác nhiều dữ liệu cá nhân, hoặc thủ tục hồ sơ cần giải quyết. Dù tỷ lệ người dân trong tỉnh có các thiết bị điện tử thông minh, trang thiết bị phục vụ giao dịch trực tuyến lên tới 72% số dân nhưng Hải Dương cũng có tỷ lệ già hóa dân số tăng nhanh. Do đó, dù số lượng người thấy được lợi ích của giao dịch trực tuyến tăng dần nhưng vẫn còn rất nhiều người không quan tâm, không thành thạo khi thao tác trên các thiết bị thông minh. 

Đồng chí Vũ Văn Tùng, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải - đơn vị hiện cung cấp 15,1% số TTHC ở mức độ 4 khẳng định tỷ lệ người dùng còn thấp là khó khăn lớn nhất phải vượt qua để hiện đại hóa nền hành chính, chuyển đổi số thành công. Phải rất kiên trì qua nhiều năm, lần đầu tiên Sở Giao thông vận tải mới có được 653 TTHC giải quyết theo mức độ 4 trong 9 tháng năm nay, chiếm hơn 50% trong tổng số TTHC được giải quyết theo các mức độ 3, mức độ 4. Để thu hút người dân dùng dịch vụ công trực tuyến, sở đã thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động như tập xây dựng video hướng dẫn thao tác quy trình giải quyết các TTHC trực tuyến phổ biến qua truyền hình, mạng xã hội; giao nhiệm vụ cho cán bộ, công chức, viên chức phải “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn, thu hút người thân, nhân dân có nhu cầu sử dụng các dịch vụ công trực tuyến…

Sở Thông tin và Truyền thông hiện là cơ quan duy nhất trong tỉnh cung cấp 100% TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết là dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 và tích hợp trên hệ thống "một cửa" điện tử, Cổng dịch vụ công trực tuyến của tỉnh. Ngoài việc công khai số điện thoại để hỗ trợ các tổ chức, cá nhân giao dịch, mỗi cán bộ, người lao động của sở phải là hướng dẫn viên cho các tổ chức, cá nhân khi đăng nhập, liên hệ để giao dịch các TTHC.

Chỉ đạo chưa quyết liệt 

Theo niêm yết tại Cổng dịch vụ công của tỉnh, đến tháng 9.2021, toàn tỉnh cung cấp 1.858 dịch vụ công, trong đó chỉ có 283 TTHC có thể giải quyết theo mức độ 4, chiếm 15,2% trong tổng số dịch vụ công. Trong khi ít sở, ngành, cơ quan nỗ lực chuyển đổi, nâng cấp dịch vụ công lên mức độ 4 thì có nhiều nơi cung cấp rất ít, thậm chí chưa có thủ tục nào được cung cấp theo mức độ này. Trong số 40 TTHC được Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh niêm yết chỉ có 1 thủ tục ở mức độ 4; trong số 288 TTHC thuộc cấp huyện cũng chỉ có chưa đến 10 thủ tục thực hiện được ở mức độ 4…

Thiếu trang thiết bị, khó thao tác, quy trình phức tạp... là những nguyên nhân được nhiều cơ quan, sở, ban, ngành nêu ra là đã gây cản trở trong việc nâng số lượng TTHC lên dịch vụ công mức độ 4. Nguyên nhân có nhiều nhưng trong đó có phần chủ yếu là do công tác lãnh đạo, chỉ đạo chưa quyết liệt. 

Sự thiếu sát sao, quyết liệt thể hiện ở chỗ toàn tỉnh hiện có hơn 310 TTHC của 3 cấp chính quyền có thể nâng cấp thực hiện ở mức độ 4 nhưng chưa được quan tâm nâng cấp. Từ thiếu quyết liệt dẫn đến một số khó khăn liên quan giữa các cơ quan, liên ngành chậm được tháo gỡ làm cho số lượng TTHC được cung cấp ở mức độ 4 chỉ “dậm chân tại chỗ” trong thời gian dài. Ví dụ, việc đổi giấy phép lái xe dù đã được thí điểm thực hiện mức độ 4 ở một số tỉnh, thành phố, có một số tiêu chuẩn đủ để nâng cấp cung cấp ở mức độ 4 nhưng còn chưa thực hiện được do chưa thể chia sẻ dữ liệu dùng chung giữa các ngành công an, y tế và giao thông vận tải…

Nhằm khắc phục hạn chế trên, quyết tâm nâng tỷ lệ cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã yêu cầu các cấp ủy đảng, chính quyền tập trung lãnh đạo, chỉ đạo; giao chỉ tiêu thực hiện giải quyết TTHC qua dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 cho từng cơ quan, đơn vị, địa phương gắn với trách nhiệm người đứng đầu; coi đây là tiêu chí chấm điểm cải cách TTHC hằng năm và cơ sở đánh giá năng lực, trách nhiệm người đứng đầu...