Xây dựng trên nền tảng chính quyền điện tử
Theo Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Nam Định Vũ Trọng Quế, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh xây dựng đô thị thông minh, các ngành chức năng đã quyết liệt triển khai xây dựng Trung tâm giám sát điều hành đô thị thông minh và thí điểm một số dịch vụ trọng tâm theo đúng hướng dẫn của Bộ Thông tin và Truyền thông, phù hợp với thực tế địa phương, tạo nền tảng ứng dụng đầu tiên trong lộ trình xây dựng đô thị thông minh của tỉnh. Cả 10 huyện, thành phố đều đang từng bước phát triển những yếu tố cơ bản nền tảng từ cơ sở hạ tầng kỹ thuật, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều hành; phối hợp cung cấp để Sở Thông tin và Truyền thông cập nhật dữ liệu về điều kiện tự nhiên, đặc điểm văn hóa, xã hội, dân cư đồng bộ với cơ sở dữ liệu toàn tỉnh.
Sau gần 1 năm nỗ lực triển khai, tháng 11.2020, Trung tâm điều hành và các dịch vụ đô thị thông minh của tỉnh chính thức đi vào hoạt động, phục vụ người dân, doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Nam Định, sớm hơn dự kiến gần 1 tháng. Trung tâm đô thị thông minh được tập trung thiết lập đồng bộ 2 nội dung là nguồn nhân lực; xây dựng bộ cơ sở dữ liệu dùng chung và hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin. Trung tâm điều hành đô thị thông minh đặt tại trụ sở Văn phòng UBND tỉnh, kết nối hơn 100 camera giám sát an ninh, giao thông và hoạt động tại một số đơn vị hành chính công Nhà nước trên địa bàn tỉnh với máy chủ hệ thống đặt tại Trung tâm tích hợp dữ liệu của tỉnh. Cổng thông tin điều hành thông minh của tỉnh (dieuhanh.namdinh.gov.vn) được xây dựng trên cơ sở tích hợp, kết nối các phần mềm dùng chung trong xây dựng chính quyền điện tử của tỉnh.
Những bước tiến trong xây dựng đô thị thông minh đã góp phần quan trọng giúp Đảng bộ và Nhân dân trong tỉnh thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Từ năm 2020 đến nay, đại dịch Covid-19 đã tác động trực tiếp đến nhiều mặt của đời sống xã hội, sản xuất kinh doanh bị đình trệ, nhiều hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội bị ảnh hưởng lớn song tỉnh vẫn là một trong số ít địa phương trên toàn quốc giữ được ổn định và phát triển so với cùng kỳ. Trong bối cảnh phải giãn cách xã hội, mọi hoạt động quản lý Nhà nước, giải quyết thủ tục hành chính, giáo dục, y tế đều bảo đảm tiến độ thông qua hình thức giao dịch trực tuyến giữa người dân và chính quyền.
Tiếp tục tháo gỡ vướng mắc
Ngày 31.12.2020, UBND tỉnh Nam Định đã ban hành Kế hoạch chuyển đổi số của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 yêu cầu các ngành, các địa phương tập trung thực hiện 3 trụ cột chiến lược là xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Theo đó, mục tiêu đến năm 2025, toàn tỉnh có 90% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được cung cấp trên nhiều phương tiện truy cập khác nhau; 100% báo cáo định kỳ, báo cáo thống kê về kinh tế - xã hội phục vụ chỉ đạo, điều hành của Chủ tịch UBND tỉnh được thực hiện qua hệ thống báo cáo của tỉnh.
Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình xây dựng đô thị thông minh trên địa bàn tỉnh cũng có nhiều vấn đề phát sinh cần sớm giải quyết. Hiện tại mô hình đô thị thông minh mới chỉ dừng lại ở việc hình thành khung tham chiếu, vẫn còn thiếu rất nhiều cơ sở dữ liệu để có thể khai thác, sử dụng, phục vụ nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.
Hầu hết các dịch vụ đô thị thông minh mới chỉ phục vụ công tác điều hành nội bộ giữa các cơ quan quản lý nhà nước mà chưa nhận được sự tương tác của người dân để đạt mục tiêu tổng thể xây dựng chính quyền thông minh, xã hội thông minh và người dân thông minh. Cơ chế điều hành tiếp nhận, giải quyết, phản hồi kết quả phản ánh cho người dân trên hệ thống đô thị thông minh chưa quy định rõ về đơn vị tiếp nhận ý kiến phản ánh hiện trường của người dân và giới hạn thời gian trả lời để người dân tin tưởng tương tác với chính quyền qua kênh thông tin này.
Ngoài ra, thiếu nguồn nhân lực công nghệ thông tin để vận hành Trung tâm Điều hành đô thị thông minh ở các địa phương, đơn vị. Vấn đề bảo đảm an toàn thông tin mạng cũng được đặt ra khi khối lượng dữ liệu quá lớn, người sử dụng dữ liệu chưa thuần thục kỹ năng an toàn thông tin. Vấn đề kinh phí chi trả cho các doanh nghiệp viễn thông sau thời gian hỗ trợ xây dựng thí điểm mô hình đô thị thông minh cũng là một phát sinh lớn, khiến cho việc điều hành tác nghiệp và tương tác hai chiều trên nền tảng đô thị thông minh còn hạn chế.
Nhằm giải quyết những khó khăn đó, bên cạnh việc đẩy mạnh thu hút đầu tư, hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đẩy nhanh mức độ ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý điều hành, UBND tỉnh yêu cầu các ngành chức năng, địa phương tăng cường thúc đẩy tương tác giữa người dân, doanh nghiệp và chính quyền. Trước tiên phải tập trung xây dựng, thiết kế các dịch vụ đô thị thông minh dựa trên nhu cầu của người dân, doanh nghiệp và cách họ muốn tương tác với chính quyền. Đồng thời, xây dựng công cụ cho phép đo lường mức độ quan tâm, mức độ hài lòng và sử dụng dịch vụ của người sử dụng.
Về lộ trình dài hơi, UBND tỉnh yêu cầu các ngành chức năng, các địa phương quyết liệt đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số bởi chỉ khi số hóa được các dữ liệu thông tin ở tất cả các ngành, các lĩnh vực trong cuộc sống mới vận hành khai thác được trung tâm điều hành đô thị thông minh và giải quyết mọi công việc một cách hiệu quả, minh bạch nhất.