Việt Nam đang ở thời điểm thích hợp để phát triển tiền kỹ thuật số

10 dự án CBDC bán lẻ lớn nhất thế giới

Theo “Báo cáo chỉ số phát triển: Cuộc đua tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) - Tiêu điểm châu Á” do PwC Việt Nam công bố mới đây, các dự án CBDC đang có những bước tiến đáng kể. Hơn 60 ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đã nghiên cứu CBDC từ năm 2014. Tại châu Á, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc Đại Lục, Hàn Quốc và Nhật Bản là những quốc gia đã chính thức tham gia cuộc đua phát triển tiền điện tử.

Cùng với đó, tiến độ của CBDC được đẩy nhanh với nhiều dự án bán buôn và bán lẻ được phát triển mạnh mẽ. Trong đó, hơn 88% các dự án CBDC đang trong giai đoạn thử nghiệm - sản xuất đều sử dụng công nghệ chuỗi khối (blockchain) nhằm tận dụng một số ưu điểm chính của công nghệ này như độ bảo mật cao, tính minh bạch và khả năng lập trình đa dạng.

Báo cáo của PwC cũng chỉ ra rằng, các dự án CBDC bán lẻ phát triển hơn tại các quốc gia có nền kinh tế mới nổi, nơi có động lực chính là tài chính toàn diện và số hóa. Theo đó, 3 dự án CBDC lớn nhất tại châu Á thuộc về Campuchia, Trung Quốc và Hàn Quốc. Đặc biệt, dự án Bakong của Campuchia đang đứng đầu châu Á, thứ hai trên toàn cầu và là một trong hai dự án CBDC bán lẻ duy nhất đã được chính thức đi vào hoạt động.

Trong khi đó, mặc dù Trung Quốc và Hàn Quốc đều đã bắt đầu thí điểm CBDC bán lẻ nhưng hai quốc gia này hiện chưa ấn định ngày chính thức ra mắt rộng rãi. Các dự án CBDC bán buôn có thời gian nghiên cứu ngắn hơn nhưng đòi hỏi chương trình thử nghiệm dài hơn so với CBDC bán lẻ. Tính đến nay, vẫn chưa có dự án CBDC bán buôn nào thật sự chín muồi. Tuy nhiên, khoảng 70% số dự án CBDC bán buôn được công bố đang chạy thử nghiệm với nhiều sáng kiến tân tiến.

Những chương trình này đa số tập trung vào các dự án xuyên quốc gia, cho phép các ngân hàng trung ương thử nghiệm mức độ kết nối quốc tế và khả năng tương tác của dự án. Một số dự án bán buôn CBDC nổi bật tại châu Á có thể kể đến như Inthanon - LionRock (Đặc khu hành chính Hồng Kông - Thái Lan), Ubin (Singapore) và Stella (Nhật Bản).

Ông Võ Tấn Long - Giám đốc Chuyển đổi số tại PwC Việt Nam - đánh giá: Tại châu Á, các dự án CBDC thành công và sự phát triển của giấy phép ngân hàng số sẽ trở thành bước đệm thúc đẩy tài chính toàn diện. Chính phủ Việt Nam đã khởi động Chiến lược tài chính toàn diện toàn quốc đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo Quyết định số 149/QĐ-TTg.

“Việc CBDC có thể hiện thực hóa hay không sẽ phụ thuộc vào khung pháp lý và các chính sách hỗ trợ việc phát hành và phân phối tiền số cũng như phương pháp giải quyết rủi ro về bảo mật. Đây là một lời kêu gọi tới các cơ quan quản lý và các tổ chức tài chính hãy bắt tay vì một mô hình phát triển hài hòa” - Giám đốc Chuyển đổi số PwC Việt Nam - nhấn mạnh.

Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã đảm nhận vai trò nghiên cứu và thí điểm sử dụng tiền số, dựa trên công nghệ blockchain. Trong bối cảnh Việt Nam liên tục thúc đẩy thanh toán điện tử từ năm 2018, CBDC sẽ đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái thanh toán không tiền mặt tại Việt Nam. Điều này cũng phù hợp Quyết định số 942/QĐ-TTg ban hành ngày 15/6/2021 của Chính phủ về chiến lược phát triển và hướng tới chính phủ số.

Chia sẻ về vấn đề này, bà Đinh Hồng Hạnh - Lãnh đạo Dịch vụ tư vấn Tài chính tại PwC Việt Nam - cho rằng: Quyết định số 942/QĐ-TTg hứa hẹn sẽ nâng tầm vị thế của Việt Nam đối với các quốc gia có nền công nghệ tiên tiến khác. Đồng thời, quyết định này cũng cho thấy sự cam kết của Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng một xã hội không tiền mặt và nền kinh tế số mạnh mẽ trong tương lai.

Mặc dù luật pháp Việt Nam chưa công nhận tiền số là phương pháp thanh toán hợp pháp nhưng đây chính là thời điểm thích hợp để khám phá xu hướng tất yếu này. Một ví dụ nổi bật có thể kể đến là chương trình hợp tác nghiên cứu về cơ sở pháp lý cho quản lý tiền ảo và tài sản ảo giữa Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tư pháp và Bộ Tài chính.

“Những nỗ lực trên cho thấy Chính phủ Việt Nam đã có quan điểm cởi mở hơn về các loại tiền kỹ thuật số. Mặc dù chương trình thí điểm tiền kỹ thuật số vẫn chưa ấn định thời gian cụ thể, động thái của các nhà hoạch định chính sách tại Việt Nam sẽ là tâm điểm trong thời gian tới”- bà Đinh Hồng Hạnh đánh giá./