Thủ tướng yêu cầu mạnh dạn mở cửa, không để lỡ nhịp phục hồi nhanh, phát triển bền vững

Sáng 28/1, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 1 năm 2022. Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân; đồng chí Đinh Văn Ân, Trợ lý Tổng Bí thư; lãnh đạo Ủy ban Tài chính – Ngân sách, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội dự phiên họp.

Phiên họp tập trung thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tháng 1, các nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới và dự thảo chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.

Giải pháp quyết liệt tác động ngay tới tình hình

Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các ý kiến tại phiên họp thống nhất đánh giá, những hành động quyết liệt, kịp thời của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có tác động ngay tới tình hình phát triển kinh tế - xã hội tháng 01 năm 2022 với nhiều kết quả khởi sắc, tiếp tục quỹ đạo phục hồi.

Đây là thành quả của việc chuyển đổi phương thức phòng, chống dịch theo hướng "thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả" và tiêm chủng vaccine thần tốc, tạo điều kiện cho các hoạt động kinh tế - xã hội được tổ chức trở lại. Nhờ đó, các hoạt động đang dần lấy lại trạng thái bình thường, sản xuất kinh doanh, dịch vụ phục hồi mạnh và nhanh; sức tiêu dùng của người dân tăng cao; giải ngân đầu tư công đạt kết quả ấn tượng. An sinh, an toàn, an dân được bảo đảm, tạo khí thế phấn khởi, gia tăng niềm tin của nhân dân, doanh nghiệp và cộng đồng quốc tế.

Bên cạnh đó, việc sớm ban hành và triển khai các Nghị quyết số 01/NQ-CP và 02/NQ-CP của Chính phủ đã tạo ra động lực mới cho các cấp, các ngành, thu hút sự quan tâm, ủng hộ của người dân và cộng đồng doanh nghiệp, tạo xung lực mới góp phần thực hiện thành công kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022.

Tuy nhiên, trong thời gian tới, nền kinh tế nước ta vẫn phải đối mặt với những khó khăn, thách thức từ dịch bệnh và tình hình biến động quốc tế, khu vực, đòi hỏi các cấp, các ngành không được chủ quan, lơ là, phải khẩn trương, quyết tâm, nỗ lực hơn nữa trong việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp, chương trình, kế hoạch đã đề ra ngay từ đầu năm, nhằm phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng cao nhất trong năm 2022, tạo nền tảng, động lực cho phục hồi và phát triển của cả giai đoạn 2021-2025.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết, hoạt động giao thông vận tải đang hồi phục mạnh mẽ.  Đơn cử, số lượng các chuyến bay tại sân bay Tân Sơn Nhất tăng từng ngày và vài ngày tới có thể lên tới mức 900 chuyến mỗi ngày, bằng mức đỉnh của  năm 2019. Nhìn từ vận tải, có thể thấy các ngành kinh tế sẽ có sự phát triển rất tốt sau Tết.

Đến nay, giá trị tổng lượng hàng dự trữ dự kiến cung ứng trong dịp Tết của các doanh nghiệp ước tăng khoảng 10-12% so với các tháng thường trong năm.

Các công việc được triển khai toàn diện, có hiệu quả

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, tháng đầu tiên của năm 2022 có nhiều sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội, đối ngoại quan trọng, các công việc được triển khai toàn diện, có hiệu quả, đạt những kết quả rất đáng khích lệ.

Chính phủ đã tổ chức thành công hội nghị với các địa phương đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của năm 2021, triển khai Kết luận của Trung ương và Nghị quyết của Quốc hội khóa XV về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022.

Chính phủ ban hành Nghị quyết 01, 02, trong đó xác định chủ đề năm 2022 là "Đoàn kết kỷ cương, chủ động thích ứng, an toàn hiệu quả, phục hồi phát triển" với 6 quan điểm, trọng tâm và 12 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu.

Chính phủ tiếp tục tập trung xây dựng thể chế; đã tổ chức phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật, thảo luận, cho ý kiến đối với 8 đề nghị xây dựng luật, dự án luật; chuẩn bị phục vụ kỳ họp bất thường của Quốc hội với việc ban hành 1 luật sửa nhiều luật và 4 nghị quyết với sự thống nhất cao; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 13 nghị định, 2 quyết định quy phạm của Thủ tướng…

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ, quyết liệt, sáng tạo, linh hoạt nhiều giải pháp phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, giữ vững ổn định chính trị, an ninh trật tự xã hội, làm tốt công tác an sinh xã hội.

Các vấn đề phát sinh cơ bản được giải quyết dứt khoát, không để tồn đọng, như vấn đề ùn tắc hàng hóa nông sản biên giới, thiếu oxy y tế, các đề xuất của doanh nghiệp…

Sẵn sàng lực lượng hỗ trợ kịp thời cho các địa phương

Về công tác phòng chống COVID-19, Thủ tướng nêu rõ, chúng ta đang kiểm soát tốt dịch bệnh. Việt Nam đã tiếp nhận gần 212 triệu liều vaccine, tiêm được trên 178 triệu liều; người từ 18 tuổi trở lên có tỷ lệ tiêm mũi 1, 2, 3 tương ứng là 100%, 95,7% và 22,3%; trẻ em từ 12-17 tuổi tiêm mũi 1, 2 đạt tỷ lệ 95,2% và 86%. Các ca bệnh nặng và tử vong giảm sâu. Với các kinh nghiệm được đúc rút, chúng ta đã bản lĩnh, bình tĩnh hơn để xử lý các vấn đề dịch bệnh.

Tuy nhiên, biến chủng Omicron lây lan rất nhanh, có thể xuất hiện các chủng mới, ca nhiễm cộng đồng vẫn tăng ở nhiều địa phương, nguy cơ dịch bệnh cao trong dịp Tết. Thủ tướng yêu cầu tuyệt đối không được chủ quan, lơ là, mất cảnh giác; làm tốt công tác dự báo và chuẩn bị sẵn sàng để không bị động, lúng túng, bất ngờ. Tiếp tục thực hiện nghiêm "5K + vaccine + thuốc điều trị + công nghệ + đề cao ý thức của người dân và các biện pháp khác" với 3 trụ cột về cách ly, xét nghiệm, điều trị.

Thủ tướng yêu cầu tập trung chỉ đạo, tuyên truyền, tổ chức thực hiện nghiêm túc chiến dịch thần tốc tiêm chủng vaccine mùa xuân xuyên Tết để đạt mục tiêu đề ra. Khẩn trương tiến hành các thủ tục mua vaccine để tiêm cho các cháu từ 5 đến dưới 12 tuổi. Chủ động, tích cực hơn trong vấn đề thuốc điều trị và các sinh phẩm y tế để sẵn sàng ứng phó với các tình huống xấu hơn có thể xảy ra. Bộ Y tế cấp phép cho các thuốc đã được thế giới công nhận, bảo đảm công khai, minh bạch, chống đầu cơ, nâng giá, tiêu cực, xin - cho.

Tập trung nâng cao năng lực điều trị, y tế cơ sở, y tế dự phòng nhằm giảm nguy cơ chuyển nặng và tử vong. Sẵn sàng lực lượng hỗ trợ kịp thời cho các địa phương khi có diễn biến phức tạp ngoài dự kiến. Tiếp tục đẩy mạnh thông tin, truyền thông, nâng cao ý thức người dân tích cực, tự giác thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch.

Coi trọng, làm tốt công tác phòng ngừa  và tiếp tục xử lý các vụ việc tham nhũng, tiêu cực trên các lĩnh vực, nhất là trong phòng chống dịch bệnh theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực và các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Số doanh nghiệp đăng ký mới và quay trở lại thị trường cao nhất từ trước tới nay

Về kinh tế xã hội, Thủ tướng nêu rõ, phát huy thành quả đã đạt được trong năm 2021 với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt ngay từ tháng 1, tình hình kinh tế xã hội chuyển biến tích cực và tiếp tục khởi sắc.

 Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát ở mức thấp, các cân đối lớn được bảo đảm.  Thị trường tiền tệ, tỷ giá ổn định, lãi suất tiếp tục duy trì mặt bằng thấp. Ngân sách nhà nước đáp ứng các nhiệm vụ chi. Ước tính đến 31/01/2022, tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách nhà nước năm 2021 đạt 93,47% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao. Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 1 tiếp tục tăng. Nông, lâm nghiệp, thủy sản phát triển ổn định. Tháng 1 ghi nhận số doanh nghiệp đăng ký mới và quay trở lại thị trường tăng 28,9% và 194% so với cùng kỳ; theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đây là mức cao nhất từ trước đến nay.

Chú trọng công tác bảo đảm đời sống nhân dân, chăm lo người có công, hỗ trợ hộ nghèo, vùng sâu, vùng xa, các đối tượng bảo trợ xã hội, người dân gặp khó khăn do dịch... trong dịp Tết; hỗ trợ các gia đình thiếu đói giáp hạt đầu năm 2022 và bị ảnh hưởng mưa lũ. Đã tặng quà cho người có công và thân nhân liệt sĩ với tổng giá trị trên 480,3 tỷ đồng; chi trả trợ cấp xã hội đầy đủ, kịp thời cho khoảng 3,5 triệu đối tượng bảo trợ xã hội; xuất cấp 6.902 tấn gạo cứu đói trong dịp Tết Nguyên đán và 2.975 tấn gạo cứu đói giáp hạt năm 2022.

Bên cạnh kết quả đạt được, tình hình  vẫn có những khó khăn, thách thức như kinh tế vĩ mô còn rủi ro, áp lực lạm phát đến từ cả bên trong và bên ngoài. Một số hoạt động sản xuất kinh doanh còn gặp khó khăn, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tháng 1 ở mức cao. Xuất khẩu sang một số thị trường trọng điểm còn khó khăn. Xảy ra một số vụ án gây bức xúc dư luận như các vụ bạo hành, xâm hại trẻ em. Đời sống một bộ phận người dân còn gặp khó khăn. Ở một số nơi, trẻ em chưa được đến trường học tập trực tiếp.

Nhận định tình hình sắp tới có khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi, thời cơ, chúng ta chưa dự báo hết được những diễn biến bất ngờ có thể xảy ra, Thủ tướng yêu cầu chuẩn bị tâm thế, mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp ở mức cao hơn bình thường.

Đề xuất giải pháp, hoàn thiện quy định về quản lý thị trường chứng khoán

Trước hết, phải chăm lo an sinh xã hội, bảo đảm mọi người, mọi nhà đều có Tết theo tinh thần tình nghĩa, tri ân, an toàn, lành mạnh, vui tươi, phấn khởi, hạnh phúc và tiết kiệm. Chú ý rà soát lại tình hình đời sống những người có công, hộ nghèo, các gia đình bị tác động bởi thiên tai, dịch bệnh, các cháu mồ côi, công nhân lao động, đồng bào vùng sâu, vùng xa và cả người lang thang cơ nhỡ ở các đô thị để có giải pháp phù hợp.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tiếp tục rà soát, ban hành và triển khai đồng bộ, kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ người dân, người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.

Các bộ ngành phân công ứng trực Tết phù hợp, khoa học để xử lý ngay, hiệu quả các vấn đề có thể xảy ra. Không tổ chức thăm, chúc Tết cấp trên và lãnh đạo các cấp; không dự các lễ hội nếu không được phân công; không tham gia các hoạt động mê tín dị đoan; không sử dụng ngân sách nhà nước, phương tiện, tài sản công trái quy định vào các hoạt động lễ hội, vui chơi... Tổ chức "Tết trồng cây" thiết thực, hiệu quả, gắn với kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, tiếp tục thực hiện chương trình trồng mới 1 tỷ cây xanh.

Các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm, bảo đảm đúng tiến độ, nâng cao chất lượng và tiết kiệm. Đẩy mạnh đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tháo gỡ, xử lý kịp thời các vướng mắc, bất cập trong lĩnh vực đầu tư công và tài nguyên môi trường, đặc biệt là trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng; chỉ đạo quyết liệt triển khai ngay việc thực hiện các dự án đã được giao kế hoạch vốn, nhất là các dự án quan trọng, cấp thiết, đồng thời nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục đầu tư với các dự án khởi công mới.

Rà soát lại để triển khai hiệu quả 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Ngân hàng Nhà nước chủ trì, phối hợp với các cơ quan khẩn trương hoàn thiện Nghị định của Chính phủ về chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Các bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao rà soát và kịp thời tháo gỡ các vướng mắc về thể chế trong sản xuất, kinh doanh. Ngân hàng Nhà nước kiểm soát dòng tín dụng đúng hướng, Bộ Tài chính kiểm soát việc thực hiện chính sách tài khóa có hiệu quả. 

Bộ Công Thương chủ động, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan chỉ đạo thực hiện các giải pháp để bảo đảm cung – cầu hàng hóa, cung cấp đủ điện, an toàn, ổn định.

Các bộ ngành luôn luôn chủ động theo dõi, nắm chắc tình hình để tham mưu, điều chỉnh chính sách kịp thời khi xuất hiện tình huống không bình thường. Thủ tướng lưu ý có giải pháp, sửa đổi quy định phù hợp để xử lý các vấn đề đặt ra với các mỏ vật liệu, bảo đảm nguồn cung ứng vật liệu cho các công trình hạ tầng chiến lược.

Bộ Tài chính chủ trì phối hợp các cơ quan liên quan khẩn trương đề xuất giải pháp, hoàn thiện quy định về quản lý thị trường chứng khoán.

Nếu cứ chờ đợi thì sẽ lỡ nhịp phát triển

Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công bố công khai, cụ thể về việc mở cửa trường học và các hoạt động du lịch, nêu rõ lộ trình, các điều kiện, công việc cần làm, diễn tập các phương án xử lý khi có ca nhiễm COVID, tinh thần là mở cửa sớm nhất có thể, bảo đảm an toàn, hợp lý, khoa học, hiệu quả, phù hợp tình hình. Các bộ, ngành phối hợp với Bộ Y tế để ban hành quy định phòng chống dịch trong các ngành, thống nhất thực hiện trên toàn quốc, giám sát, kiểm tra để thực hiện hiệu quả.

Thủ tướng nhắc lại, khi chưa có đủ vaccine thì chúng ta buộc phải áp dụng các biện pháp hành chính và điều này ảnh hưởng tới các hoạt động kinh tế - xã hội. Đến nay, khi đã đạt độ bao phủ vaccine, đúc kết được các kinh nghiệm, công thức, phương châm phòng chống dịch, chúng ta mạnh dạn, tự tin mở cửa trở lại. "Trong khó khăn, không có giải pháp hoàn hảo mà chỉ có giải pháp tối ưu, nếu cứ chờ đợi thì sẽ lỡ nhịp phát triển", Thủ tướng nhấn mạnh.

Bộ Khoa học và Công nghệ thúc đẩy đổi mới sáng tạo hơn nữa. Bộ Công an đẩy mạnh triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử; kết nối liên thông dữ liệu với các bộ, ban, ngành.

Các cơ quan, địa phương thực hiện nghiêm túc, hiệu quả kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại dịp trước, trong và sau Tết. Tăng cường thanh tra công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực quan trọng.

Chính quyền các địa phương thực hiện nghiêm các quy định về quản lý hoạt động đi lại của người dân trong dịp Tết theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nơi nào tự ý đặt các quy định, yêu cầu riêng trái với quy định, hướng dẫn chung thì các bộ ngành phải kiểm tra, xử lý. Phối hợp, tham gia đón người dân từ các nơi trở về an toàn, không ngăn sông cấm chợ và trở lại làm việc sau Tết.

Bộ Y tế ngoài công tác phòng, chống dịch COVID-19 cần đảm bảo khám, chữa bệnh và các công việc thường xuyên.

Về quốc phòng, an ninh và đối ngoại, Bộ Quốc phòng bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ. Bộ Công an giữ vững ổn định chính trị, an ninh trật tự, an toàn xã hội. Bộ Ngoại giao bám sát và chủ động thực hiện hiệu quả các chương trình ngoại giao cấp cao phù hợp tình hình. Tinh thần là giữ nước từ xa, từ sớm, từ khi chưa có nguy cơ và tranh thủ các nguồn lực để xây dựng, phát triển đất nước.

Tăng cường công tác thông tin, truyền thông, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, lấy cái đẹp dẹp cái xấu, đấu tranh, phản bác, bóc gỡ thông tin xuyên tạc, kích động, sai sự thật, xử lý nghiêm các vi phạm.

Về chương trình phụ hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Thủ tướng đề nghị các bộ tiếp tục đóng góp ý kiến để hoàn thiện trên cơ sở bám sát kết luận của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Quốc hội, thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ và các bộ, ngành, cơ quan. Tinh thần là phục hồi nhanh, phát triển bền vững, các nhiệm vụ, lộ trình cụ thể, rõ ràng để kiểm tra, giám sát.

Thủ tướng lưu ý, tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ phải bám sát diễn biến tình hình để chỉ đạo tổ chức thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp, tháng 2 tốt hơn tháng 1, năm 2022 tốt hơn năm 2021.

Hà Văn