Số tiền trung bình trong mỗi vụ cướp đã giảm gần một nửa trong 10 năm qua, chỉ còn 6.500 USD mỗi vụ. Các chuyên gia tội phạm cho rằng những tên trộm thông minh đang nhận ra rằng tiền tang vật đang giảm đi trong khi rủi ro tăng lên.
"Nó không đáng giá mấy nữa. Mạng xã hội làm tôi sợ hãi", ClayTumey, một cựu tù nhân bị phạt 3 năm 6 tháng vì Cướp ngân hàng nói. "Camera an ninh giờ ở khắp nơi, mạng xã hội bùng nổ. Cướp ngân hàng giờ rất dễ bị tóm".
Gerald C. Clark, cựu đặc vụ FBI và hiện là trợ lý giáo sư tư pháp hình sự tại Đại học Gannon ở Erie, Pennsylvania cho biết: "Cướp ngân hàng giờ phần lớn là tội ác của những kẻ liều mạng hoặc người nghiện ma túy túng tiền".
Trước những năm 1990, các chuyên gia cho biết ngành ngân hàng có một bí mật: Mặc dù có hàng tỷ USD nằm trong các hầm chứa, nhưng an ninh thường không được tốt như mong đợi. Lý do rất đơn giản, đó là bài toán chi phí.
Những năm 1990, mỗi căn hầm bảo mật của các ngân hàng lớn có thể chứa hàng tỷ USD nhưng an ninh lỏng lẻo. Ảnh: iCanvas
Bill Rehder, một sĩ quan FBI đã nghỉ hưu, chuyên gia phân tích tội phạm trong các vụ cướp ngân hàng trong 30 năm cho biết, nhiều ngân hàng tính toán rằng việc bù đắp thiệt hại từ một vài vụ trộm hàng năm sẽ rẻ hơn là trang bị cho hàng chục, hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn chi nhánh với các biện pháp an ninh tốn kém. Do đó, họ thà bị cướp, chứ không đổ tiền vào nâng cao hệ thống an ninh đắt đỏ.
Nhưng bài toán kinh tế đó bắt đầu thay đổi vào giữa những năm 1990. Khi nước Mỹ gia tăng các vụ cướp ngân hàng lớn nhất trong nhiều thập kỷ. Bill Rehder kể rằng chỉ riêng trong một ngày, tại Los Angeles nơi ông phụ trách, đã xảy ra 28 vụ cướp ngân hàng. Đa số là cướp có vũ trang và có thiệt hại về người.
Bill Rehder nói rằng các nhân viên ngân hàng và những khách hàng bị thương trong các vụ trộm đang bắt đầu làn sóng khởi kiện ngân hàng. Do đó, giờ đây, các vụ cướp đã khiến các ngân hàng phải trả giá đắt hơn nhiều. FBI và các quan chức ngân hàng đã ngồi lại với nhau và quyết định rằng phải làm gì đó.
"Các ngân hàng thống nhất, đã đến lúc phải đầu tư hàng triệu USD vào bảo mật tại các chi nhánh địa phương của họ. Điều này đã lan rộng trên toàn quốc và trở thành tiêu chuẩn chung của ngành ngân hàng", Bill Rehder nói.
Các biện pháp bao gồm "hàng rào chống cướp" nhiều lớp, gồm áo chống đạn cho các giao dịch viên, máy dò kim loại ở lối ra vào... Chuyên gia cho biết các thiết bị an ninh này đã giúp ngăn chặn các vụ cướp và hạn chế hành vi trộm cắp của bọn trộm khá đáng kể.
"Ngày nay, các biện pháp còn gồm công nghệ điều tra và tiến bộ trong khoa học pháp y để bắt và truy tố thành công những tên cướp ngân hàng sau khi chúng đã bỏ trốn", Bill Rehder cho biết.
Hình ảnh sắc nét hơn từ camera an ninh được cải tiến đã giúp cơ quan thực thi pháp luật có thể đưa ra những bức ảnh tốt hơn về thủ phạm và phương tiện truyền thông xã hội đã giúp họ tiếp cận nhiều hơn để đưa những hình ảnh đó ra công chúng. Tháng 9/2016, FBI phát hành một ứng dụng điện thoại mang tên FBI Bank Robbers App cho phép người dùng xem ảnh và thông tin về những tên cướp ngân hàng bị truy nã trên toàn quốc.
Giao diện FBI Bank Robbers App. Ảnh: FBI
Ứng dụng này chứa hình ảnh, hồ sơ và hồ sơ của những tên cướp ngân hàng bị truy nã trên khắp đất nước.Với bản đồ Mỹ cùng các tùy chọn và bộ lọc tìm kiếm khác nhau, ứng dụng sự giúp đỡ của công chúng trong việc xác định vị trí của những tên tội phạm nguy hiểm đã cướp ngân hàng.
Người dân sẽ được thông báo khi một vụ cướp ngân hàng xảy ra gần vị trí của họ, đồng thời có nút bấm khẩn cấp, cho phép người dùng báo cáo lập tức một vụ cướp mà không cần thực hiện cuộc gọi. Thông tin sẽ được trực tiếp chuyển đến FBI.
Các chuyên gia cho biết, các vụ cướp ngân hàng cũng đang giảm vì tội phạm đang tìm kiếm các hình thức mạo hiểm ít sinh lợi hơn và ít rủi ro hơn.
Một số đang nhắm mục tiêu vào các máy ATM, trong khi những kẻ cao tay hơn đang chuyển sang tội phạm mạng, thực hiện các vụ trộm ảo ngay từ tài khoản ngân hàng của các tập đoàn tài chính lớn.
Năm 2015, theo báo cáo của IBM, dịch vụ tài chính là ngành bị thiệt hại nhiều thứ ba từ tội phạm mạng. Năm 2014, Công ty bảo mật Internet Kaspersky Lab đã báo cáo rằng một tập thể hacker đã đánh cắp một tỷ USD từ hàng chục ngân hàng trên khắp thế giới, thậm chí ra lệnh cho các máy ATM rút tiền mặt vào những thời điểm nhất định để những tay sai của chúng chỉ việc cầm túi đến đó rút tiền.
Internet Kaspersky Lab cũng thống kê từ năm 2003 đến 2015, thiệt hại từ các vụ trộm ngân hàng sử dụng công nghệ cao đã tăng vọt, từ 126 triệu USD lên tới 1 tỷ USD.
Trong khi các tên trộm thông minh này sử dụng IQ để cướp đi hàng tỷ USD mà không cần đến một viên đạn, cùng khoảng thời gian này, những tên cướp ngân hàng kiểu truyền thống ngày bị "thất thu", giảm từ 73 triệu USD năm 2003 xuống 28 triệu USD năm 2015.
Ở Mỹ, giai đoạn 2003- 2015, tổng thiệt hại từ các vụ cướp ngân hàng (trái) đã giảm từ 73 triệu USD xuống 28 triệu USD, trong thiệt hại từ "cướp" công nghệ cao tăng từ 126 triệu USD lên 1 tỷ USD. Ảnh: Washington Post
Số tiền này thấp đến mức các nhà kinh tế Anh so sánh, mỗi vụ cướp truyền thống, trung bình chỉ kiếm được nhiều hơn mức lương tối thiểu (15.000 USD) một chút.
"Lợi tức trung bình của một vụ cướp ngân hàng là không đáng kể. Một cuộc đột kích ngân hàng đơn lẻ, nếu thành công, sẽ không đủ cho tên cướp có một cuộc sống xa hoa trong một tuần", các nhà kinh tế này đánh giá.
Xu hướng "cướp ngân hàng" qua công nghệ cao đặt ra thách thức cao cho ngành ngân hàng và nhà chức trách. "Có lẽ sắp tới, FBI sẽ cần nhiều thiên tài máy tính hơn những tay bắn tỉa giỏi", cựu sĩ quan FBI Bill Rehder nói.
Hải Thư (Theo Washington Post, FBI, Crime Reads)