CĐS đã và đang đi vào mọi ngóc ngách trong cuộc sống của chúng ta, từ giáo dục đến giải trí - và có lẽ nổi bật nhất là tại nơi làm việc. Các công nghệ số ngày càng đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia trên toàn thế giới. Nhưng để khai thác hết tiềm năng của CĐS, các kỹ năng số phải được trau dồi thường xuyên và liên tục ở tất cả các cấp - từ địa phương đến quốc gia.
Giải quyết thách thức này liên quan đến việc xác định và đánh giá khoảng cách kỹ năng số ở mỗi quốc gia. Kinh nghiệm của Qatar có thể là bài học cho các quốc gia khác đang đối mặt với những thách thức tương tự.
Phát triển kỹ năng số và tầm nhìn của Qatar
Chính phủ Qatar đang nỗ lực cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân bằng cách xây dựng một hệ sinh thái công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) cộng tác. Trong bối cảnh này, phát triển kỹ năng số là chìa khóa để thúc đẩy việc áp dụng công nghệ số trong một số lĩnh vực.
Xây dựng một chiến lược kỹ năng số quốc gia hiệu quả liên quan đến việc thiết lập các mục tiêu phù hợp để giải quyết các nhu cầu cụ thể.
Để đạt được mục tiêu này, chính phủ Qatar đã áp dụng "tiếp cận quy hoạch và tối ưu hóa trí tuệ con người" do công ty tư vấn Roland Berger phát triển, nhằm thúc đẩy các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo tổ chức trả lời các câu hỏi quan trọng về thị trường lao động trong tương lai.
Cụ thể, các nhà lãnh đạo dự án đã thực hiện 4 bước chính: Lập đường cơ sở của dự án bằng cách phân tích tình trạng hiện tại của lực lượng lao động; chạy các mô hình dự báo để dự báo nhu cầu và nguồn cung của lực lượng lao động trong một khung thời gian nhất định; tiến hành phân tích khoảng cách để đánh giá sự không phù hợp giữa nhu cầu và nguồn cung của lực lượng lao động, bao gồm các kỹ năng số quan trọng, hàng năm; đưa ra các khuyến nghị bằng cách xác định nhu cầu phát triển kỹ năng trong lực lượng lao động ở cấp độ chi tiết.
Kết quả của quá trình này nhằm giúp các nhà lãnh đạo hiểu rõ hơn những kỹ năng số nào sẽ cần thiết trong tương lai.
Vượt qua thử thách
Một khía cạnh quan trọng khác của chiến lược kỹ năng số quốc gia hiệu quả là cần hiểu rõ những thách thức mà lực lượng lao động phải đối mặt.
Ví dụ, Qatar phụ thuộc nhiều vào dòng lao động nước ngoài. Do đó, chiến lược kỹ năng số quốc gia của Qatar phải phản ánh sự năng động của thị trường lao động đa quốc gia.
Phát triển tài năng con người cũng phải theo kịp với sự chuyển đổi kinh tế. Sự chuyển đổi từ các mô hình kinh doanh theo hướng giải pháp, công nghệ truyền thống sang các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, giáo dục hoặc hậu cần sẽ chứng kiến sự xuất hiện của các công việc hoàn toàn mới đòi hỏi bộ kỹ năng số tiên tiến.
Dự kiến, khoảng cách kỹ năng tại Qatar sẽ xuất hiện trong 10 năm tới trong các công việc đòi hỏi kỹ năng cao như khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), đặc biệt là trong các lĩnh vực môi trường, năng lượng và sản xuất.
Phân tích của chính phủ Qatar cũng cho thấy nhu cầu phát triển các kỹ năng về khoa học dữ liệu, robot và an ninh mạng, cũng như cần cải thiện việc sử dụng phần mềm quản trị và các nền tảng hợp tác.
Những sáng kiến đề xuất
Để giải quyết những thách thức này, một số sáng kiến đã được Qatar đưa ra nhằm nâng cao nhận thức và hỗ trợ tích cực cho việc phát triển kỹ năng số trong lực lượng lao động hiện tại và tương lai.
Một trong những sáng kiến như vậy là Khung kỹ năng số chung đặt ra tiêu chuẩn quốc gia cho các kỹ năng số cần thiết trong lực lượng lao động Qatar.
Một sáng kiến khác là Trung tâm Tasmu, nhằm mục đích giảm khoảng cách kỹ năng số trong thị trường lao động Qatar bằng cách đào tạo thanh niên cùng với các mục tiêu chiến lược khác.
Ngoài những sáng kiến này, các nhà cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực phát triển kỹ năng và giáo dục cần phải xem xét lại vai trò của họ trong lộ trình học tập suốt đời./.