Vì sao người dùng thờ ơ với Mobile Money?
Số liệu mới nhất từ Bộ Thông tin và Truyền thông cho thấy, sau 6 tháng triển khai thí điểm dịch vụ Mobile Money ở Việt Nam, số lượng khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ đạt hơn 1,1 triệu khách hàng, trong đó hơn 60% là khách ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo. So với con số khoảng 123 triệu thuê bao, thì số lượng người sử dụng Mobile Money chiếm chưa đến 1%.
Theo các nhà mạng, có nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ thuê bao Mobile Money còn thấp. Đầu tiên là điều kiện để mở tài khoản Mobile Money rất chặt chẽ khi phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu như: khách hàng phải cung cấp chứng minh nhân dân/căn cước công dân/hộ chiếu trùng với thông tin đăng ký số thuê bao di động của khách hàng và được định danh, xác thực theo các quy định của Chính phủ; số thuê bao di động phải có thời gian kích hoạt và sử dụng liên tục trong ít nhất 3 tháng liền kề tính đến thời điểm dăng ký mở và sử dụng dịch vụ Mobile Money; khách hàng chỉ được mở một tài khoản Mobile Money tại mỗi doanh nghiệp thực hiện thí điểm.
Ông Nguyễn Văn Tấn, Phó tổng giám đốc VinaPhone cho biết, giai đoạn hiện tại, trong khi hầu hết các ngân hàng đã cho phép khách hàng đăng ký tài khoản online và eKYC toàn trình, thì Mobile Money lại vướng nhiều bước kiểm tra khi đăng ký tài khoản. Việc này làm mất đi tính ưu việt của Mobile Money và làm cho doanh nghiệp thí điểm phải tốn thêm nguồn lực để phát triển thuê bao di động trở thành khách hàng Mobile Money.
Thực tế tại VNPT, tính đến tháng 3/2022, tổng số khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ nhưng không thành công do không đáp ứng các yêu cầu là 156.351 người, chiếm 30% tổng khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ. Các nguyên nhân bao gồm: không thành công do áp dụng công nghệ AI, Big Data, do thay đổi căn cước công dân, do không đủ điều kiện về thời gian kích hoạt và sử dụng dịch vụ liên tục…
Bà Phạm Minh Tú, Phó giám đốc Trung tâm Dịch vụ số MobiFone cho biết, hạn mức sử dụng Mobile Money thấp hơn so với tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử, tối đa là 10 triệu đồng/tháng cho toàn bộ các giao dịch rút, chuyển tiền, thanh toán. Nếu khách hàng thực hiện một giao dịch chuyển tiền 10 triệu đồng, thì trong tháng không thực hiện được bất kỳ giao dịch nào khác. “Đây là một hạn chế lớn khiến khách hàng không mặn mà”, bà Tú cho biết.
Ngoài ra, các nhà mạng đã chỉ ra hàng loạt khó khăn, vướng mắc khác khi triển khai Mobile Money. Điển hình, các quy định ràng buộc quá chặt chẽ của hoạt động mở điểm kinh doanh Mobile Money đang là trở ngại lớn khi lợi ích kinh tế cho đối tác không đủ lớn, trong khi họ phải đáp ứng nhiều yêu cầu chặt chẽ; số lượng các doanh nghiệp phù hợp, đáp ứng các tiêu chí để trở thành điểm kinh doanh Mobile Money thấp; chi phí thu được từ dịch vụ này không cao, khó đủ bù đắp chi phí ban đầu cho các đối tác mở điểm kinh doanh Mobile Money…
Nhà mạng đề xuất gỡ khó bằng chính sách
Ông Nguyễn Văn Tấn đề xuất cho phép nhà mạng sử dụng dữ liệu quốc gia về dân cư để xác thực khách hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho cả người dân lẫn nhà mạng. Nếu nhà mạng tiếp cận được cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia đã có thông tin đầy đủ và chính xác họ tên, địa chỉ… của người dân, thì khách hàng không cần nhiều bước phức tạp, mà có thể sử dụng Mobile Money ngay, miễn là số điện thoại trùng với thông tin đăng ký.
Cùng với đó, ông Tấn đề nghị bỏ quy định thuê bao phải có “tuổi đời” ít nhất 3 tháng mới được sử dụng Mobile Money; cho phép khách hàng sử dụng Mobile Money của các nhà mạng thực hiện thí điểm có thể chuyển/nhận tiền với nhau; cho phép doanh nghiệp thí điểm có thể mở rộng hợp tác với các doanh nghiệp ngoài các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông ủy quyền nhưng có tiềm lực về kinh doanh dịch vụ Mobile Money và đáp ứng được các quy định quản trị…
Đồng quan điểm, bà Phạm Minh Tú kiến nghị thêm: “Đề nghị cơ quan quản lý nhà nước nghiên cứu, tăng hạn mức tối thiểu từ 10 triệu đồng/tháng lên mức phù hợp, tiếp cận mức chung của Mobile Money thế giới. Đặc biệt, cho phép cung cấp thêm một số dịch vụ mới trên Mobile Money, không nên giới hạn Mobile Money chỉ là dịch vụ thanh toán với hạn mức nhỏ như hiện nay”.
Trong khi đó, ông Trương Quang Việt, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Dịch vụ số Viettel kiến nghị Nhà nước đẩy mạnh các hoạt động giải ngân, hỗ trợ sản xuất - kinh doanh cho nhóm đối tượng yếu thế, người dân ở vùng sâu, vùng xa thông qua tài khoản tiền di động. Đồng thời, đưa ra các định hướng, chính sách hỗ trợ để xây dựng và nhân rộng nhiều hơn nữa các mô hình thanh toán không tiền mặt trên khắp cả nước.