Zenly đang là cái tên “gây sốt” trong giới trẻ thời gian gần đây và nhanh chóng vươn lên thứ hạng cao trên bảng xếp hạng các ứng dụng miễn phí cho di động. Trên Play Store của Android, phần mềm nằm trong Top 3 chương trình miễn phí được tải về nhiều nhất tại thị trường Việt Nam; đồng thời nằm trong Top 20 đối với App Store (iOS). Dữ liệu tìm kiếm từ khóa trên Google cũng cho thấy người dùng quan tâm tới Zenly tăng đột biến trong tháng 1 và đang đạt đỉnh ở đầu tháng 2 này.
| Ứng dụng cung cấp chính xác vị trí, thời gian của từng chủ tài khoản và công khai với bạn bè Anh Quân |
Đây là một ứng dụng hoàn toàn mới, được xây dựng theo công thức của mạng xã hội và được xác định là phần mềm theo dõi vị trí của Snapchat. Là một hình thức mạng xã hội, người dùng trên Zenly sẽ trở thành bạn bè với nhau thông qua hành vi “Kết bạn”. Sau đó, họ có thể biết được rất nhiều thông tin về nhau theo thời gian thực, bao gồm cả vị trí hiện tại, dung lượng pin, thời gian ở tại một địa điểm trong bao lâu, tốc độ di chuyển nếu có, ước tính thời gian/khoảng cách có thể gặp nhau…
“Theo thời gian thực” có nghĩa mọi thông tin được cập nhật gần như ngay tức thì, phụ thuộc vào kết nối mạng và định vị GPS. Nếu hai người ở cùng vị trí, hệ thống tự xác định đã gặp nhau và có lưu lại lịch sử này.
Dù công bố mục đích ra đời sản phẩm này nhằm giúp bạn bè biết nhau đang ở đâu, dễ dàng giữ liên lạc khi xa nhau, thực tế ứng dụng Zenly hoạt động không khác gì một tiện ích theo dõi người khác và bản thân nhà phát triển cũng không có biện pháp nào để ngăn chặn mục đích sử dụng này.
Ứng dụng sẽ yêu cầu người dùng đăng ký tài khoản bằng số điện thoại, bật định vị GPS, cấp quyền vào dữ liệu vị trí cũng như nhiều quyền chạy nền khác nên dù không mở Zenly, chương trình vẫn dễ dàng cập nhật mọi thông tin theo thời gian thực và công khai với những người đã có kết bạn. Điều này đồng nghĩa bạn bè trên Zenly có thể “soi mói” vào quyền riêng tư về vị trí cũng như một số thông tin về dữ liệu di chuyển, sinh hoạt của nhau mà không gặp trở ngại nào.
Đáng chú ý, người dùng bắt buộc phải cho phép ứng dụng chạy ngầm toàn thời gian, được truy cập không giới hạn vào dữ liệu vị trí và danh bạ… cùng nhiều thông tin quan trọng khác mới có thể khởi chạy.
Quá trình cài đặt cũng khá đơn giản nên chương trình hoàn toàn có thể bị lợi dụng để cài lên máy nạn nhân và cho phép kẻ gian theo dõi mọi lộ trình mà không hề có cảnh báo. Chỉ cần vài phút được tiếp xúc với điện thoại của người khác, ứng dụng mạng xã hội này đã “ngoan ngoãn” trở thành một công cụ theo dõi vị trí đắc lực.
| Zenly chứa nhiều rủi ro về quyền riêng tư thay vì mục đích giải trí chụp màn hình |
Thậm chí, chính tài khoản có tick xanh xác thực của ZenlyVN trên mạng xã hội TikTok còn hướng dẫn người dùng cài đặt ứng dụng để theo dõi bố mẹ nhằm trốn tránh khi cần, hoặc theo dõi người yêu. Bài đăng đã thu hút hàng triệu lượt xem và cả ngàn bình luận, cho thấy độ “hot” của sản phẩm này đối với người dùng tại Việt Nam.
Theo các chuyên gia, vì được xây dựng ở dạng mạng xã hội, gắn liền với Snapchat và có giao diện trẻ trung, Zenly dễ dàng thu hút giới trẻ - nhóm khách hàng có kiến thức về công nghệ để tận dụng trải nghiệm nhưng lại thường vui vẻ mà quên đi các vấn đề nhạy cảm, quyền riêng tư trên internet. So với các nền tảng mạng xã hội khác hiện nay, dù có cùng công năng chia sẻ vị trí, Zenly nguy hiểm hơn ở khả năng cập nhật thông tin theo thời gian thực.
Nhà phát triển khẳng định Zenly không chia sẻ trái phép dữ liệu người dùng (thực tế đúng vậy bởi tự bản thân người dùng đang hồn nhiên chia sẻ vị trí của chính họ với cộng đồng mạng). Nhưng do có rất nhiều dữ liệu nhạy cảm liên quan tới các cá nhân là chủ tài khoản, kho thông tin mà Zenly có được vẫn là “miếng mồi ngon” cho các hacker tấn công để chiếm quyền. Bản thân mạng xã hội Snapchat cũng từng bị tin tặc tấn công khiến gần 5 triệu tài khoản bị rò rỉ, cùng với đó trên 100.000 ảnh nhạy cảm bị công khai, dù ứng dụng tự động xóa nội dung tin nhắn giữa người dùng theo thời gian cài sẵn.