Ông Show Chew lần đầu đối diện với các nghị sĩ quốc hội Mỹ trong phiên điều trần ngày 23/3.
Hiếm khi xuất hiện trong các buổi phỏng vấn, đây là lần hiếm hoi công chúng có thể nghe được quan điểm từ CEO của ứng dụng video ngắn đang nổi tiếng toàn cầu, nhưng cũng khiến giới chức phương Tây, đặc biệt là Mỹ, lo ngại.
Nhiều tháng qua, Washington đã nỗ lực buộc công ty ByteDance phải bán lại TikTok cho công ty Mỹ, nếu không sẽ cấm hoàn toàn ứng dụng này tại Mỹ, nơi có hơn 150 triệu người dùng.
Lập trường rõ ràng của Washington
Phiên điều trần kéo dài hơn 5 tiếng đã bắt đầu với lời kêu gọi cấm ứng dụng này ở Mỹ. Nó đưa ra một bức tranh sống động về nỗ lực của lưỡng đảng nhằm trấn áp ứng dụng video phổ biến này và cuộc chiến khó khăn của TikTok nhằm cải thiện quan hệ với Washington.
Hạ nghị sĩ Cộng hòa Cathy McMorris Rodgers, chủ tịch Ủy ban Thương mại và Năng lượng Hạ viện, đã mở đầu phiên điều trần hôm 23/3 bằng việc nói với CEO TikTok Shou Chew: “Nền tảng của ông nên bị cấm”.
Ông Chew đã nhấn mạnh sự độc lập của TikTok khỏi Trung Quốc. “Bản thân TikTok không hoạt động ở Trung Quốc đại lục, chúng tôi có trụ sở chính tại Los Angeles và Singapore, và hiện chúng tôi có 7.000 nhân viên tại Mỹ”, ông nói.
| Ông Shou Chew có mặt tại Quốc hội Mỹ trước phiên điều trần liên quan đến TikTok ngày 23/3. Ảnh: Reuters. |
TikTok không hoạt động tại Trung Quốc. Nhưng vì chính phủ Trung Quốc có đòn bẩy đáng kể đối với các doanh nghiệp thuộc thẩm quyền, nên lý thuyết từ phía Mỹ cho rằng ByteDance, công ty mẹ của TikTok, có thể bị buộc phải hợp tác với nhiều hoạt động bảo mật, bao gồm cả việc chuyển dữ liệu TikTok, theo CNN.
Lập luận của ông Chew nhằm khẳng định công ty của mình không phải một nhánh của Trung Quốc dường như bị bỏ ngoài tai. Nhiều thành viên quốc hội đã cắt ngang lời CEO TikTok để nói rằng họ đơn giản là không tin ông.
TikTok không khác các ứng dụng công nghệ Mỹ
Khi các nghị sĩ đặt câu hỏi về việc TikTok thu thập dữ liệu người dùng, ông Show Chew đã nhấn mạnh dữ liệu TikTok thu thập "tương tự các công ty khác trong cùng ngành".
Các nhà nghiên cứu độc lập đã ủng hộ khẳng định của Chew. Vào năm 2020, Washington Post cho biết ứng dụng này dường như không thu thập nhiều dữ liệu hơn các mạng xã hội thông dụng hiện nay.
Tuy nhiên, ngay cả khi TikTok thu thập cùng một lượng thông tin như Facebook hoặc Twitter, đó vẫn là một lượng lớn dữ liệu, bao gồm thông tin về video đã xem, tin nhắn riêng tư, và hơn nữa là vị trí và danh bạ nếu người dùng cho phép truy cập.
Ảnh hưởng của TikTok lên trẻ em
Bên cạnh an ninh quốc gia, nhiều nghị sĩ cũng đề cập đến lo ngại về tác động của TikTok đối với trẻ em.
Hạ nghị sĩ Dân chủ Frank Pallone dẫn nghiên cứu nói rằng thuật toán của TikTok đã đề xuất video tiêu cực cho thanh thiếu niên, như khuyến khích tự tử, tự làm hại bản thân và rối loạn ăn uống.
| Đây là lần hiếm hoi ông Show Chew xuất hiện trước công chúng. Ảnh: Reuters. |
Nghị sĩ Gus Bilirakis cũng nói rằng sự thiếu kiểm duyệt đầy đủ khiến trẻ em tiếp xúc với những nội dung cổ xúy làm hại bản thân. Viện dẫn những bằng chứng về nội dung gây hại, ông chỉ trích “đây là điều không thể chấp nhận, ngay cả khi biết tất cả thứ nguy hiểm này, ông vẫn tuyên bố rằng TikTok thứ gì đó tuyệt vời để theo dõi”.
TikTok đã cập nhật một số tính năng như giới hạn thời gian xem của những người dưới 18 tuổi. Dù vậy, các nghị sĩ Mỹ cho rằng giới trẻ có thể dễ dàng tìm cách bỏ qua việc này.
Nghị sĩ Nanette Barragan cũng đã hỏi ông Chew về những phát ngôn trước đây rằng ông không cho con mình sử dụng TikTok. "Ông nghĩ trẻ em ở độ tuổi nào sẽ phù hợp để sử dụng TikTok?", bà Barragan hỏi.
CEO của TikTok cho biết con của mình không dùng ứng dụng này là vì ở Singapore không có nền tảng TikTok dành riêng cho trẻ dưới 13 tuổi. Trong khi đó, có phiên bản "TikTok cho người dùng trẻ" tại Mỹ, theo Guardian.
"Cách tiếp cận của chúng tôi là mang đến trải nghiệm khác biệt cho các nhóm tuổi khác nhau. Và cha mẹ sẽ trò chuyện với con cái để quyết định điều gì tốt nhất", ông Chew nói.
Né tránh câu hỏi
Ông Chew bị chỉ trích vì đã né tránh các câu hỏi. Ông phản bác rằng quốc hội Mỹ đã không quan tâm về câu trả lời của ông.
Các nghị sĩ Mỹ đã so sánh phiên điều trần ngày 23/3 với lần lấy lời khai của CEO Facebook Mark Zuckerberg cách đây 5 năm, cũng từ một nền tảng mạng xã hội phổ biến, nhưng gây tranh cãi về nội dung và thu thập dữ liệu người dùng.
“Ông làm tôi nhớ lại Mark Zuckerberg. Và giờ ông làm điều tương tự, với một loạt câu trả lời mơ hồ, mà không xác nhận là có hay không”, nghị sĩ Dân chủ Tony Cardenas nói.
| Ông Mark Zuckerberg (trái) trong phiên điều trần trước quốc hội Mỹ năm 2018. Ảnh: Slate. |
CEO của Facebook Zuckerberg cũng đã dự phiên điều trần vào năm 2018, và được cho là đưa ra lời khai khiến quốc hội nản lòng.
Trước phiên điều trần, ông Chew được cho là đã dành nhiều ngày chuẩn bị để trả lời câu hỏi tại quốc hội. Tuy vậy, phía TikTok cho rằng Quốc hội Mỹ đã không quan tâm đến những gì vị CEO nói.
“Không may, ngày điều trần bị chi phối bởi yếu tố chính trị, và đã không thừa nhận chúng tôi đang có các giải pháp thực sự”, phát ngôn viên TikTok cho biết.
Sau bài chỉ trích dài của nghị sĩ Kat Cammack nhắm vào TikTok, CEO Show Chew đã hỏi Chủ tịch ủy ban McMorris Rodgers rằng: “Tôi có thể phản bác không?”, nhưng đã nhận cái lắc đầu từ bà Rodgers.
Bên ngoài phòng điều trần
Trả lời phỏng vấn riêng biệt, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng TikTok nên được chấm dứt “bằng cách này hay cách khác”. Song, ông nói thêm không rõ liệu buộc ByteDance phải bán TikTok cho công ty Mỹ đã đủ hay chưa.
Ông Blinken khẳng định ứng dụng này đe dọa đến an ninh quốc gia Mỹ, nhưng không nói thẳng rằng nó nên bị cấm.
Trong khi đó, Bộ Tài chính Mỹ khẳng định sẽ không ngừng xem xét các giao dịch nếu nó tiềm ẩn rủi ro an ninh quốc gia.
Trong hơn hai năm, Ủy ban Đầu tư nước ngoài Mỹ (CFIUS) - cơ quan thuộc Bộ Tài chính Mỹ - và TikTok đã đàm phán về một thỏa thuận có thể giải quyết các mối lo ngại về an ninh của Mỹ mà vẫn cho phép ứng dụng tiếp tục hoạt động.
Nhưng trong lời khai của mình, Chew đã cố gắng xoa dịu những lo ngại lâu nay về ứng dụng và gọi nỗi sợ hãi về việc chính phủ Trung Quốc truy cập dữ liệu người dùng của TikTok là “giả thuyết”.
“Tôi nghĩ rằng rất nhiều rủi ro được chỉ ra là rủi ro giả định và lý thuyết. Tôi chưa thấy bất kỳ bằng chứng nào", ông Chew nói.