Không lâu sau khi CEO Mark Zuckerberg cho biết tầm nhìn của mình về tương lai mới của internet - metaverse - siêu vũ trụ số, chính phủ Trung Quốc thậm chí còn đi xa hơn khi mới đây họ còn thành lập một cơ quan nhà nước đầu tiên về lĩnh vực này: Ủy ban Công nghiệp Metaverse, nằm dưới sự giám sát của Hiệp hội Thông tin Di động Trung Quốc (CMCA).
Không chỉ vậy, trong buổi lễ ra mắt cơ quan này, cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, ông Wu Zhongze nhấn mạnh, metaverse không chỉ là một thứ mốt thời thượng hay một từ ngữ sáo rỗng, nó sẽ là một xu hướng quan trọng mà Trung Quốc phải nắm bắt để củng cố sức mạnh công nghệ toàn cầu của mình.
"Chắc chắn metaverse sẽ trở thành một làn gió mới cho sự phát triển công nghệ toàn cầu trong thập kỷ tới, và sẽ trở thành một nền tảng cạnh tranh mới về nền kinh tế số cho mọi quốc gia", ông Wu cho biết thêm.
Tại sao Trung Quốc lại coi trọng xu hướng công nghệ mới này đến vậy, khi ngay cả một định nghĩa rõ ràng và được chấp nhận rộng rãi về metaverse cũng chưa có?
Điều này có thể giải thích nhờ vào một quyển sách mới được xuất bản ở Trung Quốc của đồng tác giả Yu Jianing - Chủ nhiệm Ủy ban Công nghiệp Metaverse mới thành lập và là một chuyên gia blockchain - đã phác thảo nên 6 xu hướng lớn trên metaverse. Trong số đó có một số điểm đáng chú ý: hội nhập sâu rộng giữa nền kinh tế thực và nền kinh tế số, dữ liệu trở thành tài sản cốt lõi và sự toàn cầu hóa của nền tài chính kỹ thuật số phi tập trung, hay còn gọi là DeFi.
Các xu hướng lớn này cũng nằm gọn trong những mục tiêu chiến lược của Trung Quốc đối với ngành công nghiệp internet và rộng lớn hơn, nền kinh tế số của họ. Chính phủ nước này cũng xem dữ liệu là một nhân tố sản xuất và đã xây dựng một cơ sở hạ tầng pháp lý để đảm bảo kiểm soát hoàn toàn lượng dữ liệu rộng lớn của các công ty công nghệ.
Bên cạnh đó, tiềm năng tích hợp giữa nền kinh tế thực và kinh tế số trong metaverse cũng phù hợp với mục tiêu mà chủ tịch Tập Cận Bình từng nhắc đến trong một số bài phát biểu gần đây của mình. Shen Yang, một giáo sư của trường Báo chí thuộc Đại học Thanh Hoa, trong một cuộc phỏng vấn gần đây cũng cho rằng, doanh thu tạo ra trong metaverse có thể đóng góp ngược lại cho nền kinh tế thực và vì vậy phát triển nên "một hệ thống kinh tế tốt".
Doanh thu từ nền kinh tế số trong metaverse có thể đóng góp ngược lại cho nền kinh tế thực
Đó là chưa kể đến các khía cạnh an ninh quốc gia trong metaverse. Một báo cáo gần đây của một cơ quan liên kết với Bộ An ninh Nhà nước Trung Quốc cho biết về các vấn đề liên quan tới "an ninh chính trị" xuất phát từ những nước hưởng lợi thế đi đầu trong việc chuyển sang metaverse, trong khi các quốc gia với năng lực kỹ thuật số kém hơn "có thể đối mặt với rủi ro bị loại bỏ".
Đối với Trung Quốc, metaverse có thể nổi lên như một đấu trường, nơi các quyết định chính sách chiến lược sẽ xác định vị thế một quốc gia theo cách họ muốn cũng như tạo đòn bẩy để họ thống trị các đối thủ khác. Cách làm tương tự cũng đã được Trung Quốc thực hiện để thiết lập nên sự thống trị trong những ngành công nghiệp khác như xe điện hay đất hiếm.
Liệu cuộc đàn áp giới công nghệ của Bắc Kinh có lan sang metaverse?
Không chỉ chính phủ Trung Quốc, ngay cả các công ty internet của nước này cũng đang đổ xô vào lĩnh vực này. Tencent, người khổng lồ truyền thông Trung Quốc cho biết họ có khả năng phát triển metaverse và tin rằng chính phủ sẽ hỗ trợ cho họ. Công ty trò chơi điện tử NetEase và người khổng lồ Baidu cũng đang chạy đua đăng ký nhãn hiệu cho những thứ liên quan đến metaverse.
Thế nhưng sự hào hứng này nhanh chóng bị dội một gáo nước lạnh từ truyền thông Nhà nước Trung Quốc. Tuần trước, Nhật Báo KinhTế đã đăng tải một bài bình luận chống lại "đà tăng trưởng nóng" của các cổ phiếu liên quan đến metaverse. Bài viết này còn được đăng tải lại trên tờ Nhật Báo Nhân Dân và Thời Báo Toàn Cầu. Các cổ phiếu Trung Quốc liên quan đến metaverse sau đó cũng nhanh chóng trượt giảm.
Nếu xét đến bối cảnh chính phủ Trung Quốc đang gia tăng trấn áp và giám sát đối với các công ty công nghệ trong nước hiện nay, với lý do liên quan đến hành vi độc quyền của các công ty này, có lẽ việc các công ty công nghệ Trung Quốc tự xây dựng những metaverse cho riêng mình trong tương lai là điều có thể phải xem xét lại.
Tham khảo Quartz